Ostra Brama jest jednym z najważniejszych symboli Wilna. Według przywileju króla Aleksandra Jagiellończyka na przełomie XV i XVI wieków dokoła Wilna wzniesiono mury obronne, w których było 5 wjazdowych bram. Ostra Brama stanowi jeden z najcenniejszych zabytków Wilna jako pozostałość murów obronnych. Początkowo ta brama nosiła nazwę Miednickiej, ponieważ prowadziła w kierunku Miednik Królewskich. W 1648 roku została zaznaczona na planie miejskich fortyfikacji jako Ostra Brama, jako że znajdowała się w dzielnicy miasta zwanym Ostrym Końcem. Niestety, do dnia dzisiejszego praktycznie ani mury, ani bramy się nie zachowały – za wyjątkiem Ostrej Bramy, ponieważ w wieku XVII karmelici od wewnętrznej strony, tzn. od strony miasta, wybudowali kaplicę, w której umieścili obraz z wizerunkiem Madonny. Dzięki słynnemu łaskami wizerunkowi Matki Bożej, Ostrą Bramę zachowano w czasie burzenia murów obronnych i bram wileńskich w latach 1799-1805.
Obraz Matki Bożej Miłosierdzia z Ostrej Bramy od połowy XVII wieku uchodzi za cudowny – do roku 1761 odnotowano tu aż 17 cudów – i obecnie jest znany wśród katolików na całym świecie. Cudowność obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej została oficjalnie uznana przez władze kościelne, gdy papież Klemens XIV w bulli „Ad perpetuam rei memoriam” z 5 kwietnia 1773 r. udzielił odpustu wszystkim, którzy zwracali się tu ze swoimi prośbami do Matki Bożej. W tym też roku papież Klemens X nadał kaplicy miano publicznej i ustanowił przy niej Bractwo Opieki NMP. Odtąd zaczęły się odbywać Opieki Matki Bożej – dziękczynne nabożeństwa do Matki Miłosierdzia i przetrwały do dziś. Obecnie ściany kaplicy są wyłożone wieloma wotami – złotymi lub złoconymi, srebrnymi, rozmaitej formy i kształtu, często z pięknymi napisami. Zostały one złożone jako wyraz wdzięczności za łaski doznane i ubłagane na tym miejscu za pośrednictwem Najświętszej Maryi Panny. Kopie Obrazu znajdują się w świątyniach krajów sąsiedzkich i nie tylko. W roku 1647 Akademia Wileńska obrała Matkę Boską Ostrobramską na swoją patronkę. W lipcu 1927 roku obraz koronowano koronami papieskimi.
Podczas pielgrzymki na Litwę 4 września 1993 r. w sanktuarium Matki Bożej Miłosierdzia modlił się papież Jan Paweł II – odprawił tu nabożeństwo różańcowe i zostawił Maryi złoty różaniec oraz piuskę (można je obejrzeć w zakrystii kaplicy). Pobyt Ojca Świętego upamiętnia tablica pamiątkowa umieszczona na Ostrej Bramie.
22 września 2018 r. Kaplicę Ostrobramską odwiedził również papież Franciszek, który przybył na 4-dniową pielgrzymkę do krajów bałtyckich.
Źródła:
1. Przewodnik "LITWA piękna nieznajoma", oprac. Beata Piasecka, 2005
2. Przewodnik "Pielgrzymka na Litwę", Barbara Orszewska, 2007
Ostatnia aktualizacja: 18 września, 2019