Archiwum kategorii: T

Zofia Tylingo

Od 2000 roku prezes koła ZPL w Ciechanowiszkach, palmiarka, od 1995 roku przez 15 lat członkini zespołu „Cicha Nowinka”. Była u początków stworzenia zespołu.

Jest jedną z założycieli Muzeum Palmiarstwa w Ciechanowiszkach. Pomysłodawca i jedna z założycielek zespołu „Ciechanowiszczanka”.

Polski Artystyczny Zespół Pieśni i Tańca „Wilia”

Zespół bierze aktywny udział w krajowych oraz międzynarodowych festiwalach i przeglądach, ma na swym koncie ponad 1500 koncertów na różnych scenach Litwy i poza jej granicami.

Za całokształt działalności artystycznej i kultywowanie tradycji polskich na Litwie zespół został wyróżniony wieloma odznakami Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Litewskiej.

Zespół ma w swoim repertuarze polskie tańce narodowe, suity regionalne z prawie wszystkich regionów Polski oraz bliskie sercu pieśni i tańce Ziemi Wileńskiej.

Zespół „Turgielanka”

Zespół „Turgielanka” powstał w 1991 roku w malowniczej miejscowości Turgiele (Turgeliai) tuż nieopodal Wilna, w rejonie Solecznickim (Šalčininkų rajonas). Zbieranie folkloru charakterystycznego dla danej miejscowości zainicjował Ksiądz Józef Aszkiełowicz. Do zespołu dołączyli ludzie pragnący ocalić od zapomnienia swoje dziedzictwo kulturowe. Wielkie pragnienie zachować piosenki regionalne i donieść je do innych jest widoczne na występach i próbach zespołu, który wielokrotnie dzielił się swoim majątkiem kulturowym z mieszkańcami nie tylko własnego kraju (Solecznik (Šalčininkai), Ejszyszek (Eišiškės), Turgiel (Turgeliai), Jaszun (Jašiūnai), Kamionki (Akmenynė), Taboryszek (Tabariškės), Wilna (Vilnius), Kowna (Kaunas), ale też z mieszkańcami Polski, Białorusi. Zespół stara się też odtwarzać tradycje świąt ludowych, np. Świętowanie Dożynek albo Wielkanocy. Młodzież i ludzie starsi należący do zespołu wykonują przeważnie piosenki ludowe: polskie, litewskie, białoruskie. Przeważają tu takie instrumenty muzyczne: akordeon, mandolina, łyżki, brzęczałka.
Zespół gościł między innymi w takich miejscowościach krajów sąsiednich: Inowrocław, Tułowice, Ostrowiec, Śląsk, Bydgoszcz, Toruń, Ciechocinek, Onżadowa, Węgorzewo, Białośliw, Gdańsk, Sopot, Gniezno, Mrągowo, Suwałki, Kraków, Zakrzewo i innych.

Ksiądz Adolf Trusewicz (1919-2001)

Edukację na poziomie szkoły średniej zdobył w Małym Seminarium w Krakowie i w Gimnazjum w Wilnie. Do Zgromadzenia wstąpił 30 października 1938 roku w Wilnie. W latach 1941-1945 studiował filozofię i teologię w Wyższym Seminarium Duchownym w Wilnie. Śluby wieczyste złożył 27 września 1944 roku. W dniu 8 kwietnia 1945 r. z rąk arcybiskupa Romualda Jałbrzykowskiego przyjął święcenia kapłańskie w Wilnie.

Pierwszą jego placówką był kościół pw. Wniebowstąpienia Pańskiego w Wilnie, gdzie jako jedyny misjonarz pracował do zamknięcia kościoła przez komunistów 14 lutego 1945 r. Ukrywał się później w Ponarach, Czarnym Borze, ostatecznie trafił do Turmont nad granicą łotewską, gdzie przepracował 4,5 roku jako administrator kościoła. Z kolei w latach 1953-1956 przebywał w Olanach w kościele pw. Niepokalanego Poczęcia również w charakterze administratora parafii. Najdłużej jednak sprawował posługę duszpasterską w Suderwie, gdzie administrował parafią od 11 stycznia 1956 r. aż do 1995 roku.

Przez wiele lat nieoficjalnie pełnił również obowiązki kapelana w środowisku nauki i sztuki. Przychodzili do niego nie tylko Polacy, ale i Litwini. W dowód wdzięczności za wysiłek i trud w podtrzymywanie polskości ks. Adolf Trusewicz został uhonorowany Złotą Oznaką Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej. Problemy zdrowotne, które rozpoczęły się w 1994 r., nasiliły się jeszcze bardziej w roku 1995. Decyzją przełożonych ks. Adolf został przeniesiony do Krakowa do domu Kleparskiego. W Krakowie kontynuował dalsze leczenie rozpoczęte jeszcze w Wilnie. Po odzyskaniu sił w miarę możliwości włączał się w pracę duszpasterską w kościele św. Wincentego na Kleparzu.

Zmarł 8 kwietnia 2001 r. Uroczystość pogrzebowa odbyła się na Stradomiu 11 kwietnia. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Rodzina Misjonarzy Św. Wincentego a Paulo i wierni Ziemi Wileńskiej ponieśli niepowetowaną utratę, gdy 8 kwietnia 2001 roku zmarł w Krakowie Wielki Wilnianin, ostatni z Rodziny Misjonarzy na terenie Wilna ks. Adolf Trusewicz.

Po otrzymaniu 8 kwietnia 1945 roku w Wilnie święceń kapłańskich przez następne pięćdziesiąt sześć lat z wyjątkowym poświęceniem służył Bogu i ludziom, podtrzymując wiarę w czasach trudnych. Z narażaniem własnego bezpieczeństwa niósł słowo misyjne i nadzieję w czasie odpustów, rekolekcji oraz do zgromadzeń ukrytych i wszędzie tam, gdzie ludzkie dusze potrzebowały wsparcia, oczekując Dobrej Nowiny.
Był również przyjacielem ks. prałata Józefa Obrembskiego, do którego z Suderwy jeździł autobusem Wilno-Suderwa-Mejszagoła.

Życzenia ks. Adolfa Trusewicza do Rodaków. Dn. 24.12.1999 r.

Drodzy Rodacy!
Wiele lat spędziłem wśród Was. Razem modliliśmy się. Wspólnie przeżywaliśmy radości i smutki. Obecnie mieszkam w Krakowie, ale moje serce pozostało wśród Was. Wspomnienia tamtych, wspólnie przeżytych lat, stają się bardziej żywe w dniach, gdy przygotowujemy się na Święta Narodzenia Chrystusa i na Wielki Jubileusz Roku Zbawienia.

Kochani Rodacy!
Przyjmijcie moje serdeczne i szczere życzenia świąteczne i noworoczne, a zwłaszcza życzenia na dwutysięczny rok od Narodzenia Zbawiciela naszego.
Wraz z Jego przyjściem ukazała się łaska Boga, która niesie zbawienie wszystkim ludziom. Ta łaska zapewnia pokój ludziom dobrej woli. Ta łaska pozwala nam radować się, jak się radują we żniwa.
Radość w czasie żniwa wiąże się z utrudzeniem, ale i z nadzieją obfitych plonów. Łaska Boga wymaga od nas trudu, bo poucza nas, abyśmy sprawiedliwie i pobożnie żyli na tym świecie. Łaska Boga daje równocześnie błogosławioną nadzieję zbawienia.
Jak przed wiekami pasterzom, dzisiaj nam wszystkim anioł mówi: „Nie bójcie się! Zwiastuję wam radość wielką: Narodził się wam Zbawiciel”. Wolni od lęku i pełni owej Bożej radości pragniemy śpiewać: „Chwała Bogu na wysokościach, a na ziemi pokój”. Niech Boży pokój zagości w naszych sercach i w naszych rodzinach, niech czyni z nas lud wybrany, gorliwy w spełnianiu dobrych uczynków.
O spełnienie tych życzeń dla Was modlę się każdego dnia i Was, Drodzy Rodacy, proszę o modlitwę w mojej intencji.
Szczerze oddany w Bogu
Ks. Adolf Trusewicz

Transport miejski w Wilnie (1936 r.)

Linie autobusowe

Nr. 1 – Dworzec – Kolejowa – Ostrobramska – Bazyljańska – Końska – Hetmańska – Wielka – Zamkowa – Marji Magdaleny – plac Katedralny – Mickiewicza – Tomasza Zana – Witoldowa – Sołtaniska do Niedźwiedziej.

Nr. 2 – Dworzec – Gościnna – Sadowa – Zawalna – Jagiellońska – Wileńska – Kalwaryjska – Koszary.

Nr. 3 – Cerkiew – Wielka Pohulanka – Trocka – Niemiecka – Imbary – Wielka – Zamkowa – Marji Magdaleny – plac Katedralny – Arsenalska – Tadeusza Kościuszki – Antokolska do Tramwajowej w sezonie zimowym, do Pośpieszki – w sezonie letnim.

Nr. 4 – Plac Orzeszkowej – Kalwaryjska – Jerozolimka. Numer 4 ulegnie skasowaniu, do Jerozolimki zaś dochodzić będą dwa wozy Nr. 2.

Nr. 7 – Plac Ratuszowy – Wielka – Hetmańska – Bosaczkowa – Wszystkich Świętych – Sadowa – Szopena – Kijowska – Ponarska – Wilcza Łapa (Szpital Kolejowy).

Ceny przejazdu zależnie od długości strefy od 15 gr. do 50 gr.

Autobusy zamiejskie odchodzą z placu Orzeszkowej, gdzie rozkład ich podany na tablicach w miejscu postoju. Szczegóły co do rozkładu jazdy i cen przejazdu podane w książeczce pt. „Ilustrowany rozkład jazdy autobusów zamiejskich z dodatkiem letniego rozkładu jazdy pociągów” – Wilno 1936 (do nabycia w Związku Propagandy Turystycznej Wilno – Mickiewicza 32  i we wszystkich księgarniach w cenie 35 gr.).

Taksówki

Cena za pierwszy kilometr 80 gr., za dalsze 60 gr.

Dorożki konne

Kategoria I

Kurs z dworca do miasta lub na dworzec – 1 zł. 20 gr.

Kurs w mieście – 70 gr.

Kategoria II

Kurs z dworca do miasta lub na dworzec – 1 zł.

Kurs w mieście – 50 gr.

Kurs zamiejski – według umowy. Zaleca się skierowywanie wycieczek i turystów do Związku Propagandy Turystycznej Ziemi Wileńskiej – Wilno, Mickiewicza 32 – telefon 21-20.

Zakres działania i kompetencje Związku:

Bezpłatne informacje, fachowi przewodnicy, wycieczki zamiejskie, wydawnictwa turystyczno-krajowe, ulgi turystyczne. Adresy władz i urzędów, zakładów naukowych, towarzystw kulturalnych, hoteli i restauracyj, cukierni i kawiarń oraz wszelkich źródeł zakupu znaleźć można w wychodzącym corocznie „Kalendarzu Wileńskim Informacyjnym”.

Zlot turystyczny Polaków na Litwie

W końcu stycznia 1989 roku w podwileńskiej Białej Wace miały miejsce I Zimowe Igrzyska Polaków na Litwie. Powstał wówczas pomysł zorganizowania zlotu turystycznego Polaków na Litwie. Na fali odrodzenia Polaków na Litwie powstała nowa impreza ciesząca się dużą popularnością i trwa nieprzerwanie aż do dziś (2008 r.).

Inicjatorami pierwszego zlotu byli Anna Adamowicz, Henryk Mażul, Ludwik Adamowicz, Michał Sienkiewicz i inni.

Zloty odbywają się co roku, w różnych zakątkach Wileńszczyzny. Symbolem zlotu jest róża wiatrów umajona w paproć.

Jubileuszowy XX zlot odbył się w dniach 4-6 lipca 2008 r. w rejonie wileńskim, gminie sużańskiej, wsi Dauksze, nad jeziorem Ilgo.

Obecnie organizatorem imprezy jest Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych (SIS).

 

Góra Trzykrzyska (Góra Trzech Krzyży)

Jak podaje legenda, Góra Trzech Krzyży jest miejscem męczeńskiej śmierci siedmiu franciszkańskich misjonarzy w 1345 r. Przez pięć wieków krzyże odnawiano i stawano nowe, ponieważ drewno szybko się niszczy. Więc gdy w 1869 r. po raz kolejny krzyże runęły, władze cesarskie nie pozwoliły ich odbudować. Dopiero w czasie I wojny światowej na ich miejsce stanęły betonowe, białe, zaprojektowane przez polskiego architekta rzeźbiarza Antoniego Wiwulskiego (1916 r.). Jednak z rozkazu władz sowieckich w 1950 roku wysadzono je w powietrze, a ich szczątki zakopano u podnóża Góry. Na swoje miejsce Trzy Krzyże wróciły dopiero w 1989 r. – w okresie niepodległościowego zrywu narodu litewskiego, a obok nich złożono wydobyte z ziemi szczątki krzyży Wiwulskiego.

Warto zaznaczyć, że z Góry Trzykrzyskiej roztacza się wspaniała panorama Starówki Wileńskiej – jest ona jedną z największych w Europie Wschodniej. W 1994 r. Starówka Wileńska została wciągnięta przez UNESCO do rejestru miast zabytków.