Anowil

Wieś w rej. wielńskim, gmina podbrzeska. Pochodzenie nazwy i historia właścicieli dworku.

Nazwa wsi Anowil w rejonie wileńskim (gmina podbrzeska) lub jak często spotykamy – Annowil, jak powiadają najstarsi mieszkańcy wsi, pochodzi od imienia byłej właścicielki dworku – Anny. Anna + willa (willa – wolno stojący większy budynek mieszkalny, jednorodzinny, powiązany zwykle z ogrodem.)

Korzeni rodowych owej historycznej pani nie udało się wytropić, zatem po dzień dzisiejszy postać Anny jest niemal mityczna; podobno jej duch straszy we dworze.

Ostatnią właścicielką dworku była córka Józefa Jeleńskiego z Glinciszek – Maria, która wyszła za mąż za Karola Erdmana, potomka książąt saskich (jego przodek – Franciszek ks. Erdman d’ Andhalt Coethen).

Karol Erdman w randze kapitana brał udział w I wojnie światowej, a po czym – w wojnie polsko-bolszewickiej, jako kapitan wojsk inżynieryjnych w sztabie gen. Szeptyckiego. W Wilnie poznał szesnastoletnią wówczas Marię Jeleńską, uchodzącą za jedną z najpiękniejszych panien na Litwie, w której się zakochał. Oświadczał się 11 razy, aż w końcu dopiął swego. Ślub odbył się w Białymstoku w 1920 roku, w trakcie wycofywania się wojsk polskich. Maria dostała Anowil w posagu.

Sam wybudowany w XIX wieku dwór był domem rządcy. Nowy gospodarz dworu – Karol po ślubie zmodernizował go i rozbudował. Michał Pawlikowski w swej książce „Wojna i sezon” pisze o słynnych, organizowanych w Anowilu przez Karola Erdmana polowaniach na wilki. Maria i Karol mieli troje dzieci. Podczas II wojny światowej ojciec ze starszym potomstwem zasilił szeregi Armii Krajowej. W 1944 roku Jeleńscy oraz Erdmanowie uciekli pierwszym transportem do Polski i zamieszkali w Białymstoku, gdzie Karol pracował jako inżynier. W 1952 roku został on aresztowany przez komunistyczne władze za udział w wileńskiej formacji AK i dotkliwie pobity podczas przesłuchania w więzieniu, zmarł. Maria – ostatnia pani dworku w Anowilu – odeszła do wieczności w 1982 roku.

Źrodła:
Informacja udostępniona przez rodzinę Jeleńskich, potomków właścicieli Glinciszek i Anowila.

Autor pracy:
Ariana Puncewicziute – nauczyciel Halina Pawłowicz
Gimnazjum im. św. St. Kostki w Podbrzeziu
WYRÓŻNIENIE w Konkursie „Wileńszczyzna mą Ojczyzną”



Ostatnia aktualizacja: 16 czerwca, 2019
Jeżeli chcesz uzupełnić lub nie zgadzasz się z podaną informacją skontaktuj się z wydawcą lub napisz nowy artykuł.